Trillingsmonitoringen zijn belangrijk om vast te stellen of de trillingsniveaus die vrijkomen bij bouwwerkzaamheden of een infrastructureel project binnen acceptabele waardes blijven. Die waardes kunnen betrekking hebben op het schaderisico aan gebouwen (SBR-A) of de mogelijke overlast voor mensen die wonen of werken in gebouwen (SBR-B).
Het is natuurlijk belangrijk dat je als uitvoerende partij snel op de hoogte bent van eventuele overschrijdingen van de trillingsnorm. Dat kan best een uitdaging zijn, zeker omdat je met de moderne apparatuur ook eenvoudig op afstand meet en dus niet altijd fysiek aanwezig bent op de bouwplaats. Gelukkig hebben de knappe koppen die verantwoordelijk zijn voor de techniek hier iets op gevonden: automatische alarmering bij het overschrijden van de trillingsnorm. In dit blogartikel lees je hoe dit in zijn werk gaat en wat de mogelijkheden zijn.
Trillingsnormen: hoe bepaal je ze?
Er zijn diverse factoren die samen bepalen wat de trillingsnorm voor een bepaald project is. We zetten ze kort voor je op een rij.
De staat en functie van een gebouw
De staat en functie van een gebouw zijn belangrijke factoren bij het vaststellen van een maximale en/of acceptabele trillingsnorm. Je begrijpt dat een oud en monumentaal gebouw dat al getekend is door de tand des tijds een minder hoge trillingsbelasting aankan dan een hypermoderne betonnen kolos die twee jaar terug uit de grond is gestampt.
Ook de gebruiksfunctie van een gebouw is natuurlijk belangrijk. Wat doen de mensen er door de dag heen? Het spreekt voor zich dat een chirurg zijn werk moet doen in een trillingsvrije operatiekamer, terwijl een productiemedewerker in een lawaaierige fabrieksruimte zijn werk ook bij wat hogere trillingsniveaus nog goed kan uitvoeren.
Ook de tijd van de dag speelt een rol. Als je moe maar voldaan het bed opzoekt na een lange werkdag ben je gevoeliger voor trillingen dan wanneer je door de dag druk bezig bent met wat simpele routineklusjes in en rondom het huis. Een liggende positie versterkt bovendien onze gevoeligheid voor trillingen.
Duur en intensiteit van trillingen
Ook de duur en intensiteit van trillingen zijn medebepalend voor de trillingsnorm. Er zijn een aantal waarden die in dit verband van belang zijn.
-
De topwaarde (uitgedrukt met het symbool Vtop) van de trillingssnelheid en de bijbehorende dominante frequentie. Deze gegevens laten je zien wat de maximale trilbelasting is die tijdens de meting ontstaat.
- De duur van de trillingen is ook een normerende factor. Als een bouwproject maar een paar dagen duurt, is de trillingsnorm minder streng dan wanneer een heimachine wekenlang op dezelfde plek staat.
Pieken en gemiddelden
De aard van de trillingen speelt eveneens een rol. Is er sprake van een gemiddeld en min of meer constant trillingsniveau of zijn er scherpe en plotseling optredende pieken in trillingsintensiteit?
Grenswaarden of streefwaarden?
Ook het type waarde dat je als uitgangspunt gebruikt voor een meting bepaalt mede de trillingsnorm. Meet je grens- of streefwaarden? Een grenswaarde is een harde bovengrens die meestal wordt uitgedrukt in de vorm van een kans in procenten, terwijl de streefwaarde een norm is die rekening houdt met wenselijke en acceptabele gemiddelden.
Om dit te vertalen naar het monitoren van trillingen: bij het overschrijden van een grenswaarde wordt de kans op schade aan gebouwen onacceptabel groot, terwijl een streefwaarde een trillingsniveau aangeeft dat voor de meeste gebruikers van gebouwen in een bepaalde situatie niet hinderlijk is. De streefwaarde middelt dus als het ware de uiteenlopende tolerantieniveaus van mensen.
Alarmering bij het overschrijden van trillingsnormen
Je voert een meting dus altijd uit op basis van bepaalde richtlijnen die aan de hand van de bovengenoemde variabelen zijn opgesteld. Overschrijdt een trilling structureel de norm? Dan is het belangrijk om tijdig bij te sturen of de werkzaamheden te stoppen. Met een alarmering weet je dat je er altijd op tijd bij bent.
Je kunt zo’n alarm op verschillende manieren ontvangen. Met Omnidots kun je bijvoorbeeld kiezen voor alarmering per e-mail, sms of notificatie op het Honeycomb-webplatform. Een gebruiker kan in Honeycomb bij een meetpunt drie alarmen instellen. Bij elk alarm kun je een percentage ten opzichte van de richtlijn kiezen.
Schrijft de gekozen richtlijn bijvoorbeeld voor dat trillingen vanaf 2 mm/s overschrijdingen zijn? Als je jouw alarm dan op 80 procent hebt ingesteld, ontvang je een seintje wanneer er een trilling van 1,6mm/s of hoger optreedt. Daarnaast kun je elk alarm een naam geven en een aangepaste sms-tekst instellen.
Bepaalde meetsystemen bieden je ook de mogelijkheid om alarmeringsfrequenties in te stellen in de vorm van een minimaal aantal overschrijdingen. Een enkele uitschieter op een paar dagen tijd wil bijvoorbeeld nog niet automatisch zeggen dat je een project moet stilleggen, zeker niet bij een SBR-B-meting. Stel je in zo’n geval bijvoorbeeld een 3 in? Dan krijg je alleen een waarschuwing als 3 keer binnen een minuut een bepaald trillingsniveau is gemeten.
Je kunt bij sommige meetsystemen ook een minimale intervaltijd tussen e-mails en sms-berichten (rate limiting) instellen om te voorkomen dat de alarmeringen snel en onophoudelijk blijven komen. Daarnaast kun je bepalen welke personen een melding moeten krijgen bij het overschrijden van een trillingsnorm. Die contactpersonen voeg je doorgaans per meetproject toe. Heeft een medewerker vakantie of standaard een of twee dagen in de week vrij? Dan stel je de alarmering gewoon zo in dat hij of zij op die vrije dagen geen meldingen ontvangt. Is een project ten einde? Dan archiveer je het en verdwijnt het uit de lijst met actieve projecten.
Meer weten?
Het instellen van alarmeringen is de beste manier om consequent binnen de trillingsnormen van een project te blijven. Je krijgt snel zicht op overschrijdingen, waardoor je ook meer adequaat kunt reageren. Bovendien heb je met een geavanceerde meetoplossing als Omnidots veel flexibiliteit bij het kiezen van de manier waarop je alarmeringen wilt ontvangen. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan gerust een kijkje op onze website, lees onze FAQ-sectie of neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.
